در سومین روز از نمایشگاه بینالمللی الکامپ ۱۴۰۴، موضوعی که بیش از همه توجه کارشناسان را جلب کرد، بررسی آینده هوش مصنوعی در منابع انسانی بود. در همین راستا، استودیوی آینو میزبان گفتوگویی با حمید فرهمند، مشاور رهبری سازمانی و منابع انسانی بود. او در این نشست به تشریح چالشها، مقاومتهای تیمهای منابع انسانی و همچنین راهکارهای عملی برای پذیرش و استقرار موفق این فناوری پرداخت.
ضرورت ورود هوش مصنوعی به منابع انسانی؛ ادامه راه انقلاب صنعتی
حمید فرهمند در ابتدای صحبتهایش تأکید کرد که ورود هوش مصنوعی در منابع انسانی نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی اجتنابناپذیر است. همانطور که انقلاب صنعتی دنیا را دگرگون کرد، امروز انقلاب هوش مصنوعی در حال شکل دادن به آینده سازمانهاست.
او توضیح داد: «وقتی تمام دنیا به سمت هوش مصنوعی حرکت میکند، ما نیز مجبوریم یاد بگیریم و این مسیر را طی کنیم. این تحول احتمالاً بزرگترین انقلاب پس از انقلاب صنعتی خواهد بود.» این گفته نشان میدهد که منابع انسانی دیگر نمیتواند بدون ابزارهای هوش مصنوعی به مسیر خود ادامه دهد.
مقاومت تیم منابع انسانی؛ ترسها و گاردهای سازمانی
یکی از مهمترین موضوعاتی که فرهمند به آن پرداخت، مقاومتها و گاردهایی بود که در مسیر استقرار هوش مصنوعی در منابع انسانی مشاهده میشود. جالب آنکه این مقاومت همیشه از مدیران ارشد نیست، بلکه گاهی خود تیم منابع انسانی نسبت به تغییرات دیجیتال احساس تهدید میکند.
ترس از دست دادن موقعیت شغلی
به گفته فرهمند، بسیاری از کارکنان نگران این هستند که با ورود هوش مصنوعی، شغلشان از بین برود یا یک ربات جایگزین آنها شود. این ترس طبیعی است و اگر به درستی مدیریت نشود، مانع اصلی در مسیر تغییر خواهد بود.
نگرانی مدیران از هزینهها
از سوی دیگر، برخی مدیران ترجیح میدهند صبر کنند تا شرکتهای دیگر آزمون و خطا کنند. آنها حاضر نیستند بلافاصله هزینههای پیادهسازی هوش مصنوعی را بپردازند. این تعلل باعث میشود که سازمانها فرصتهای مهم تحول را از دست بدهند.
مایندست؛ کلید تغییر در پذیرش فناوری
فرهمند تأکید کرد که مهمترین چالش در مسیر پذیرش هوش مصنوعی در منابع انسانی، ذهنیت یا همان مایندست افراد است. اگر کارکنان و مدیران نپذیرند که این فناوری یک ضرورت است، هر پروژهای محکوم به شکست خواهد بود.
به گفته او، اولین قدم ایجاد تغییر نگرش است. زمانی که افراد متوجه شوند استفاده از هوش مصنوعی به معنای حذف شغلشان نیست بلکه فرصتی برای ارتقای تواناییهایشان است، مقاومتها بهمرور کاهش مییابد.
راهکار برای ترس از دست دادن شغل؛ تعریف مسیرهای شغلی جدید
یکی از بهترین راهها برای مقابله با ترس کارکنان، تعریف کارراهههای شغلی جدید است. به جای حذف افراد، باید مسیر یادگیری تازهای برای آنها ترسیم شود.
فرهمند توضیح داد: «اگر کارکنان یاد بگیرند چگونه با ابزارهای هوش مصنوعی کار کنند، دیگر نیازی نیست نگران جایگزینی شوند. آنها میتوانند نقشهای جدیدی برعهده بگیرند و حتی ارزشآفرینی بیشتری برای سازمان ایجاد کنند.»
این نگاه مثبت به آینده، میتواند ترس کارکنان را کاهش دهد و آنها را به همراهی در مسیر تحول ترغیب کند.
راهکارهای مشاوران سازمانی برای استقرار موفق هوش مصنوعی
برای آنکه استقرار هوش مصنوعی در منابع انسانی با موفقیت انجام شود، تنها داشتن تکنولوژی کافی نیست. نقش مشاوران سازمانی در این فرآیند کلیدی است.
۱. عارضهیابی و شناسایی دلایل مقاومت
ابتدا باید مشخص شود که چرا کارکنان مقاومت میکنند. برخی ممکن است از دست دادن شغل را بهعنوان تهدید ببینند، برخی دیگر از یادگیری ابزارهای جدید هراس داشته باشند. فهمیدن ریشههای این نگرانیها، نخستین گام است.
۲. کوچینگ و منتورینگ
به جای تحمیل دستوری، کارکنان باید در مسیر یادگیری همراهی شوند. کوچینگ و منتورینگ میتواند کمک کند افراد احساس کنند در این تغییر تنها نیستند.
۳. پرهیز از رویکرد دستوری
یکی از اشتباهات رایج سازمانها این است که بهصورت دستوری اعلام میکنند «از فردا باید از این سیستم استفاده کنید». این روش معمولاً با شکست روبهرو میشود. باید مسیر یادگیری تشویقی و حمایتی باشد تا افراد با میل خود فناوری را بپذیرند.
نقش آموزش و فرهنگسازی در استقرار موفق
فرهمند تأکید کرد که آموزش در کنار تغییر نگرش، رکن اساسی پذیرش هوش مصنوعی در منابع انسانی است. از دورههای آنلاین گرفته تا کارگاههای داخلی، همه اینها میتوانند به کارکنان نشان دهند که یادگیری این فناوری به معنای ارتقای شغلی است.
او افزود: «ما همیشه در برابر هر تغییر جدیدی گارد داریم. حتی وقتی یک فرد جدید وارد سازمان میشود، ابتدا مقاومت میکنیم اما پس از مدتی او به نزدیکترین همکار ما تبدیل میشود. با هوش مصنوعی هم همین است؛ اگر فرصت دهیم، تبدیل به بهترین همراه سازمان خواهد شد.»
جمعبندی: هوش مصنوعی در منابع انسانی، تهدید یا فرصت؟
گفتوگو با حمید فرهمند نشان داد که استقرار هوش مصنوعی در منابع انسانی نه تهدید، بلکه فرصتی برای تحول سازمانهاست. هرچند مقاومتها و نگرانیهایی وجود دارد، اما با تغییر مایندست، تعریف مسیرهای شغلی جدید و استفاده از کوچینگ و مشاوره سازمانی، میتوان این موانع را برطرف کرد.
آینده منابع انسانی متعلق به سازمانهایی است که امروز به جای ترس، پذیرای تغییر باشند و از هوش مصنوعی برای بهبود فرایندها و ارتقای کیفیت نیروی انسانی بهره ببرند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟