محمدحسین میزبان، مدیر منابع انسانی شرکت کارنامه، در حاشیه نمایشگاه بینالمللی الکامپ ۱۴۰۴ به بررسی فرصتها و تهدیدهای کاربرد هوش مصنوعی در منابع انسانی پرداخت و نکات تازهای درباره جایگاه فناوری در HR بیان کرد. او با اشاره به تجربیات جهانی و دغدغههای بومی، فرصتها و تهدیدهایی را که این فناوری برای سازمانها به همراه دارد، مورد بررسی قرار داد.
هوش مصنوعی؛ پدیدهای نو در مسیر طبیعیسازی بازار کار
میزبان در ابتدای گفتگو توضیح داد که واقعیت این است که کاربرد هوش مصنوعی در منابع انسانی هنوز پدیدهای جدید است. اما این وضعیت مشابه بسیاری از موضوعات دیگری است که در سالهای گذشته وارد بازار کار شدند. او اشاره کرد که هر پدیده نو در ابتدا با واکنشهای مختلف مواجه میشود، اما در نهایت به مرور زمان طبیعیسازی شده و تبدیل به بخش جداییناپذیر از فرایندهای کاری میشود.
او تأکید کرد که همانطور که سیستمهای دیجیتال یا ابزارهای آنلاین در گذشته ابتدا ناآشنا بودند و بعد به بخشی عادی از کار تبدیل شدند، کاربرد هوش مصنوعی در منابع انسانی نیز همین مسیر را طی خواهد کرد و جزئی از روندهای طبیعی سازمانها خواهد شد.
لزوم استفاده آگاهانه و پرهیز از هیجانزدگی
یکی از محورهای اصلی گفتگو، ضرورت آگاهانه عمل کردن در استفاده از فناوریهای نوین بود. میزبان هشدار داد که جذابیت و تازگی هوش مصنوعی ممکن است باعث شود افراد به شکل هیجانزده و شتابزده از آن استفاده کنند.
او افزود: «اینکه ما تنها به دلیل جذاب بودن یک ابزار سراغش برویم، میتواند خطرناک باشد. باید بدانیم آیا کاربرد هوش مصنوعی در منابع انسانی در آن بخش خاص مفید است یا نه.»
در پنل تخصصی نیز همین موضوع مطرح شد؛ اینکه نباید همه بار منابع انسانی را بر دوش یک فناوری تازه گذاشت. استفاده باید تدریجی، سنجیده و همراه با فرهنگسازی سازمانی باشد.
فرهنگ و ارزشهای سازمانی؛ مرزهای انسانی که فناوری نمیتواند جایگزین شود
به گفته مدیر منابع انسانی کارنامه، کاربرد هوش مصنوعی در منابع انسانی در برخی حوزهها بسیار کارآمد است، اما در بخشهایی دیگر نمیتواند جایگزین انسان شود.
فرهنگ و تجربه سازمانی
فرهنگ سازمانی، ارزشها و تجربهای که کارکنان در محیط کار کسب میکنند، مواردی هستند که هنوز هیچ الگوریتمی نتوانسته جای انسان را بگیرد. این ابعاد به همدلی، درک متقابل و تعامل انسانی وابستهاند.
نیاز به ارتباط انسانی
میزبان تأکید کرد: «کارکنان سازمانها دوست دارند با افراد واقعی ارتباط برقرار کنند. ارتباط انسانی چیزی است که هیچ رباتی نمیتواند به شکل کامل بازسازی کند.» به همین دلیل، هرچند کاربرد هوش مصنوعی در منابع انسانی میتواند سرعت پاسخگویی را بالا ببرد، اما جایگزینی کامل تعامل انسانی امکانپذیر نیست.
ریسک انزوای اجتماعی؛ تهدیدی برای فرهنگ سازمانی
یکی از نگرانیهای مهم مطرحشده در گفتگو، تهدید انزوای اجتماعی در اثر استفاده افراطی از فناوری بود. میزبان هشدار داد که اگر شرکتها بهطور کامل به ابزارهای هوش مصنوعی متکی شوند، روابط انسانی در سازمان کمرنگ میشود و فرهنگ سازمانی آسیب میبیند.
او گفت: «شاید هوش مصنوعی سازمان را چابکتر و ارزانتر کند، اما اگر فرهنگ سازمانی و اجتماع کارکنان تضعیف شود، هزینه آن بسیار سنگین خواهد بود.» این نکته نشان میدهد که کاربرد هوش مصنوعی در منابع انسانی باید با دقت و تعادل همراه باشد.
افسانهها و واقعیتها درباره جایگزینی انسان
در بخش دیگری از گفتگو، درباره نگرانیهای رایج پیرامون جایگزینی کامل انسان توسط ماشینها صحبت شد. میزبان دیدگاه روشنی ارائه داد: «هوش مصنوعی ساخته دست بشر است. اگر زمانی احساس شود که این فناوری خطرات جدی ایجاد میکند، انسانها خودشان دست به اصلاح میزنند.»
او افزود که سناریوهای رایج درباره اینکه روزی ماشینها انسانها را کنار میزنند، بیشتر شبیه داستانهای علمیتخیلی هستند. به اعتقاد او، فاصله زیادی تا تحقق چنین رویاهایی داریم و کاربرد هوش مصنوعی در منابع انسانی فعلاً در حد یک ابزار کمکی و توانمندساز باقی خواهد ماند.
تجربه کارنامه در استفاده از هوش مصنوعی
شرکت کارنامه نیز تجربههایی در این زمینه داشته است. به گفته مدیر منابع انسانی این مجموعه، در بخشهایی مانند پاسخگویی سریع به پرسشهای کارکنان یا تحلیل دادههای داخلی، از هوش مصنوعی استفاده میشود.
با این حال، میزبان تأکید کرد که این فناوری تنها در بخشهایی مفید است که ارزش واقعی خلق کند. به همین دلیل، کاربرد هوش مصنوعی در منابع انسانی در کارنامه بیشتر بهعنوان مکمل فعالیتهای انسانی تعریف شده، نه جایگزین کامل.
جمعبندی؛ ضرورت انطباق هوشمندانه
در پایان گفتگو، محمدحسین میزبان تأکید کرد که سازمانها باید رویکردی هوشمندانه به فناوری داشته باشند. او گفت: «ما ملزم به استفاده از تکنولوژی در همه جا نیستیم. باید بدانیم کجا و چگونه استفاده کنیم تا منافع آن بیش از مضرات باشد.»
به باور او، آینده منابع انسانی در گرو یافتن تعادل میان انسان و فناوری است. اگر سازمانها این تعادل را بیابند، کاربرد هوش مصنوعی در منابع انسانی میتواند به ابزاری توانمندساز و تحولآفرین تبدیل شود.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟